Designer Dialogues: Job van den Berg

Job, als een tante van een vage kennis op een buurtfeestje aan je vraagt: “Wat doe jij eigenlijk?”, wat zeg jij dan?

Goede vraag. Dat hangt ervan af wie ik voor me heb. Ik zou waarschijnlijk zeggen dat ik een onderzoekende meubel- en productontwerper ben met een fascinatie voor industriële maakprocessen. In samenwerking met verschillende fabrikanten onderzoek en ontwikkel ik vernieuwende productieprocessen en materialen. Wat ik ontdek, vertaal ik naar producten die zich bevinden op het raakvlak van industrie en kunst. En dit probeer ik in samenwerking met labels en/of galeries de wereld in te slingeren.

Waarom doe jij wat jij doet?

Tja, de droom die je nastreeft verandert natuurlijk de hele tijd. Op dit moment wil ik voor een groot publiek iets maken dat daadwerkelijk iets toevoegt. Een vondst op industrieel gebied, waardoor nieuwe technieken mogelijk worden en producten meer waarde krijgen. Ik denk aan houttextuur in staal persen, om producten meer uniciteit te geven waardoor ze minder snel worden weggegooid. Eigenlijk wil ik een verandering op gang brengen met producten die door de industrie worden geproduceerd. En een glimlach! Voor iedereen. Ik wil iedereen happy hebben.

Wanneer kwam jij erachter dat dít is wat jij wilt?

Eigenlijk wilde ik architect worden. Toen ik klein was dacht ik namelijk dat mijn opa architect was. Dat was hij helemaal niet. Architectuur leek me uiteindelijk toch meer rekenen dan tekenen en ik besloot me breder te oriënteren. Mijn zus ging toen grafische vormgeving studeren aan het Sint Lucas. Ik ben haar achterna gegaan. Al snel ontdekte ik dat ik de 3D-kant op moest en toen is de droom geboren dat ik een bekende ontwerper wilde worden. Niet per se omdat ik bekend wil zijn, maar omdat mensen die bekend zijn meer vrijheid lijken te hebben en er wordt naar hen geluisterd. Later werd dat niet meer zo relevant en zijn mijn producten en wat ik er mee teweeg wil brengen belangrijker geworden.

Is het belangrijk dat je naam op je werk staat?

Ja.

Het zijn dus niet alleen je producten die beroemd moeten zijn?

Nee. Je bent zelf ook een brand. Piet Hein Eek, Roderick en Claire Vos, Maarten Baas zijn als persoon al een soort van product. Ze stralen hun werk, hun filosofie en gedachtegang uit. Door te weten wie zij zijn, worden hun producten veel krachtiger. Dus om mijn eigen werk te versterken, zal ik ook een soort product moeten zijn.

Over bekende ontwerpers gesproken, er staan veel design stoelen hier in je studio. Waar komen die vandaan?

Ja inderdaad, dat is een beetje uit de hand gelopen. Die stoelen zijn echt fantastisch. Het is ooit begonnen met een rode Eames stoel. Hun filosofie en eigenlijk alles rondom Eames vind ik fantastisch. Ik heb toen hard gespaard en de stoel gekocht. Dat is een beetje geëscaleerd. Uiteindelijk had ik er honderd.

Honderd?

Ja. Een deel is weer weg, thuis staan er nog veel meer en bij vrienden staan ook nog veel stoelen.

Ben je bezig met een uitgebreid vooronderzoek voor een eigen stoel ontwerp?

Ja misschien wel, ik heb nog nooit zelf een stoel gemaakt.

Waarom niet?

Ik heb die vraag best vaak gekregen en ik weet het eigenlijk nog steeds niet. Ik ken ondertussen zoveel stoelen; mijn hoofd is echt een stoelencatalogus geworden. Er zijn ook zoveel geniale stoelen en ik vind dat mijn stoel dan wel wat moet toevoegen. Ik heb een project met glas gedaan en heb toen ook heel even gedacht aan een glazen stoel. Maar dan denk ik vervolgens meteen: What the fuck. Waar zijn we nou mee bezig?

De stoel wordt wel gezien als een soort heilige graal voor ontwerpers. Is dat voor jou ook zo?

Ja, en daarom moet de eerste stoel die ik ooit maak een snoepje zijn waar je U tegen zegt. De lat ligt hoog, maar er gaat wel een stoel komen. Ooit

Helpt jouw onderzoek in al die designklassiekers bij het vinden van nieuwe mogelijkheden in je ontwerpen?

Ik ben altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden en toepassingen, maar het is niet zo dat ik ergens van af zie omdat het ooit al eens gedaan is. Ik vind het wel interessant dat iedereen tegenwoordig iets wil claimen. Het moet nieuw, nieuwer, nieuwst zijn. Terwijl ik denk dat alles altijd wel een mix is van alles wat je ooit gezien hebt. Als mensen geïnspireerd raken en op jouw idee doorgaan, dan is de kans alleen maar groter dat jouw idee ook werkelijk impact heeft in de wereld.

Jij wilt je ideeën met iedereen delen?

Het zou fantastisch zijn als mijn technieken na een tijdje vrijgegeven worden en dat mensen daar zelf mooie dingen mee gaan maken. Zonder dat ik daar enige hand in heb.

Wat is voor jou dan het verschil tussen inspireren en kopiëren?

Het blijft een vage grens. Als iemand mijn werk jat, dan is dat helemaal klote natuurlijk. Maar misschien is het ook een compliment. Ik denk dat het te maken heeft met dat ik nog erg afhankelijk ben van mijn ideeën. Als die nu al vrijgegeven worden, sta ik volledig buiten spel, verdien ik geen geld en kan ik niet meer investeren in nieuwe ideeën. Pas als ik denk dat ik klaar ben met een project deel ik het met de wereld. En ga ik weer verder.

Het volledige interview met Job van den Berg is te lezen in de eerste uitgave van BLANK SPACE MAGAZINE. Meer lezen? Volg BLANK SPACE MAGAZINE hier.

Interview: Mats Horbach / Fotografie: Saskia Overzee / Tekst editor: Martijn van der Ven / Vertaler: Tanya Long