Designer Dialogues: Arvid & Marie

Arvid&Marie interviewen is nogal, eh, avontuurlijk. De kans is groot dat je ze aantreft op een vreemde locatie. Waar, en in welk land, is niet te voorspellen. Voor deze editie van Blank Space Magazine zijn we door het design-liefdes-koppel uitgenodigd in Woudenberg, dichtbij Utrecht. De 32- jarige Arvid Jense (TU Eindhoven, Industrial Design 2015) en de 28-jarige Marie Caye (Design Academy Eindhoven, 2017), hun fiets, twee koffers en twee rugzakken zijn tijdelijk beland, op wat het lijkt, een psychiatrische inrichting.

M: Dit is een zorgorganisatie waar meervoudig geestelijk en lichamelijk gehandicapte mensen beschermd kunnen wonen en veel dagelijkse zorg krijgen.

A: De mensen die hier wonen hebben veel moeite om mee te kunnen doen in de maatschappij. Hier wonen ze net daarbuiten en hebben ze tegelijkertijd zoveel mogelijk connectie met anderen.

Waarom zijn jullie hier?

M: Voordat de coronacrisis losbrak, zouden we hier workshops geven met een aantal groepen bewoners. Nu moeten we heel voorzichtig zijn, want deze mensen zijn erg kwetsbaar. We werken met maar één groep per dag. Met sommige van hen kun je non-verbaal communiceren. Sommigen kunnen fietsen en sommigen zitten in een rolstoel. Het is heel divers.

A: We reageerden op een open call (red. van Stimuleringsfonds Creatieve Industrie). Dit artist-in-residence-project, genaamd ‘Re-creatie’, is door kunstenaarsduo Sjaak Langenberg en Rosé de Beer opgezet. We ontwikkelen activiteiten en producten die het recreëren op dit terrein versterken en die een verbinding aangaan met de omgeving: fysieke en sociale reparatie. Dit allemaal door gebruik te maken van de afvalstromen binnen de zorginstelling (weggegooide spullen, plastic, etc.) en van afvalmateriaal afkomstig van een nabijgelegen recreatiegebied.

M: We zijn hier voor drie maanden.

Dus als je eenmaal uitgepakt bent, kan je weer beginnen met inpakken.

M: Voor ons is dit eigenlijk heel lang. Normaal gesproken blijven we niet langer dan een maand op eenzelfde plek. We hebben geen eigen huis, dus we reizen van plek naar plek.

Jullie klinken als een bohemien stel, een soort designer nomaden. Mogen we jullie zo noemen?

M: Ik denk het. Maar we zijn niet bohemien, want we hebben veel zekerheid. We huren vaak plekken, soms zelfs hotels. We hoeven ons nooit zorgen te maken. Er zijn mensen die echt dakloos zijn. Dat is iets heel anders.

A: We zijn bevoorrecht dat we ouders hebben die ons ondersteunen en veel vrienden die ons graag ontvangen.

M: Er zijn veel ontwerpers en kunstenaars die worstelen met deze manier van leven. Wij kiezen er voor met veel zekerheden.

Jullie braken door met het technologische project SAM . Daarin onderzoeken jullie de mogelijkheden van machines die mensen inhuren voor hun productie van voedsel en die opereren als zelfstandige bedrijven. Wat is de status van dit project?

M: Er zijn nu vier SAM’s (Symbiotic Autonomous Machine) verspreid over de wereld. We proberen dit project langzaam te ontwikkelen tot een DIY-handleiding, zodat andere mensen een SAM thuis kunnen maken en ermee kunnen experimenteren.

A: Het gaat over robots en machines die onderdeel worden van de samenleving. We hebben SAM in de openbare ruimte geplaatst, maar als je een robot in je eigen huis plaatst, een machine die enkel en alleen voor jou werkt, welke vragen roept dat op over ethiek?

SAM is een concept, terwijl het ook een commercieel product zou kunnen zijn. Iets dat verkocht kan worden. Is een vast inkomen niet iets dat jullie soms zouden willen hebben?

A: Eén van de redenen dat we dit niet doen met SAM is dat het de betekenis van het project zou veranderen. SAM is een ‘conversation piece’, geplaatst in de openbare ruimte. Als we het zouden gaan verkopen, zou het iets totaal anders worden.

M: Iemands eigendom.

A: En als we er meerdere van zouden produceren, zal het op een hele andere manier reageren.

Jullie hebben je statement gemaakt. Jullie hebben de discussie opgestart. Wat is er mis met het nu te verkopen om er geld mee te verdienen? Is dat een ethische kwestie?

A: We hebben aanvragen gekregen van mensen die SAM wilden kopen om in te zetten in hun restaurant. Zij zouden een slaaf maken van SAM.

Voelen jullie je dan rot voor SAM?

M: Ja, want het was niet onze bedoeling om nog een slaaf-machine te maken.

Maar SAM vindt dat niet erg.

M: Nee, maar wij wel.

Arvid, in een interview noemde jij je werk ‘provocatief design’. Ben jij een boze rebel?

A: Het gaat me om een reactie te ontlokken. Dingen in de wereld brengen om iets voor elkaar te krijgen. Het is het tegenovergestelde van design waarin je een stoel ontwerpt en iemand anders die laat verkopen. Dit jaar hebben we ons erg verdiept in protesteren en protestmethodes. Het ‘design van protest’. Wij proberen een verandering teweeg te brengen met de dingen die wij maken. Mensen die protesteren, activistische bewegingen, gebruiken heel verschillende tools, maar proberen de wereld op eenzelfde manier te veranderen.

M: We waren in Hong Kong vorig jaar voor een expositie tijdens de massale protesten daar. In het oog van de storm.

A: Demonstranten waren delen van de stad aan het blokkeren om verkeer tegen te houden door stenen te gebruiken als blokkades op straat. Elke dag werden deze blokkades steeds geavanceerder. Als je de stenen rechtop zette, konden auto’s er gewoon overheen rijden. Daarom kwamen mensen met bamboestokken van bouwplaatsen en steigers en werden die gebruikt.

M: Per uur werden de strategieën beter en beter en de ontwerpen van deze barricades werden steeds effectiever. Op één of andere manier kwam deze informatie terecht bij andere mensen en die begonnen dezelfde soort barricades te bouwen. Dat was heel interessant. Veel communicatie ging via posters die ’s nachts gemaakt en verspreid werden.

Wat voor soort project zijn jullie van plan hiervan te maken?

M: Dat weten we nog niet, we zijn net begonnen. Eerst gaan we een residentie doen bij de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Daar blijven een vol jaar, wat voor ons echt geweldig is!

Het volledige interview met Arvid & Marie is te lezen in de derde uitgave van BLANK SPACE MAGAZINE. Meer lezen? Volg BLANK SPACE MAGAZINE hier.

Tekst: Martijn van der Ven / Fotografie: Pierre Castignola