Designer Dialogues: Bouke Bruins

De wereld buiten de voordeur houdt Bouke Bruins al van kinds af aan bezig, via scouting en later graffiti. Het leidde tot ‘Boyscout Designer’, een speelse mentaliteit in het creëren van interventies in de openbare ruimte. Vaak zit er een boodschap achter of een maatschappelijke thema. ,,En soms is een lach en foto ook genoeg.”

Door de bossen rennen, verkennen en bouwen, als lid van een scoutingfamilie deed Bruins als kind niets liever. Een van de hoogtepunten was Jamboree On The Air, een evenement waarbij scouts van over de hele wereld in contact komen te staan met elkaar. Er werden torens gebouwd van 20 tot 25 meter hoog. Zonder spijkers, alleen met touw en hout. ,,Ik was daar altijd zo verbaasd over. Over de architectuur, de vorm en over hoe je kwaliteiten kan bundelen om samen iets groters te bereiken.” Bovenop kwam een zendmast te staan en zo kon er gepraat worden met collegascouts op allerlei continenten. ,,De leiding was weken bezig dat evenement voor te bereiden. Er werd buiten een wereld gecreëerd voor de kinderen, hen een plek geboden. Dat heeft me altijd gefascineerd en draagt nog steeds bij aan hetgeen ik nu doe: de buitenruimte leuker maken.”

Rond zijn twaalfde maakte scouting plaats voor urban, ‘Siggies’, biertjes, hiphop, skaten. Een jonge Bruins keek op naar graffiti-artiesten als Jeroen Erosie en ontmoette zijn voorbeelden toen hij zo’n tien jaar geleden naar Eindhoven verkaste. Tijdens zijn opleiding op de Dutch Design Academy vroeg hij zich af hoe van zijn hobby zijn werk te maken. ,,Ik maakte niet per se mooie schilderingen, maar het ging mij meer om het concept en het spelen met de buitenruimte. Het verkennen, de grenzen opzoeken en een vorm van expressie. Zoals een graffiti-artiest de straat ziet als zijn canvas, zie ik als ‘Boyscout Designer’ de buitenruimte heel erg als mijn canvas. Je kunt erin spelen, aanpassingen doen, installaties plaatsen.” Er zit rebelsheid in zijn werk. ,,Hou ouder we worden, hoe meer restricties we hebben. Ik wil ook kind zijn, weer spelen, dingen maken die mensen uitnodigt om naar buiten te gaan. Soms is een lach en een foto genoeg als reactie. De kunst is om een maatschappelijk thema, zoals eenzaamheid, aan het werk te koppelen. Daar zit veel tijd in en vaak onderzoek. Maatschappelijke kennis en sociale betrokkenheid is essentieel als Boyscout Designer."

‘Boyscout Designer’ is geen individu, maar de hierboven beschreven mentaliteit, voortgekomen uit Bruins’ eigen idealen en visie op de wereld om hem heen. Om de mentaliteit concreet te maken en te bewaken, stelde hij tien regels op en presenteerde bij zijn afstuderen aan de Design Academy het Boyscout Designer-manifest. ,,Sommige mensen denken dat ik heel ad hoc werk, dat het enkel ludieke acties zijn. Maar ik heb om de concepten wel duidelijke wetten heen gebouwd.” De eerste regel van het manifest is bijvoorbeeld bend the rules en de laatste responsibility. Dus probeer de regels te buigen, máár de schade moet altijd terugdraaibaar zijn. ,,De regels zijn er om problemen te voorkomen, maar ook om bepaalde doelen te behalen en echt iets te kunnen betekenen.”

Bruins verhuisde afgelopen jaar naar Antwerpen, om daar bij zijn vriendin in te trekken. Hij merkte echter dat het in België meer gaat over kunst en minder over design en toepassingen. Dus bleef de Utrechter in Eindhoven werken en sinds december in een loods aan Kanaaldijk-Noord. De locatie is ideaal, aan het water, nabij verschillende winkels en Sectie-C. ,,We hebben afgelopen maanden hard gewerkt om hier een vette studio van te maken, met huurders die elkaar verrijken.” Er werden verschillende kantoorruimtes gebouwd uit restpartijen van oude projecten en de ramen komen van een oude squashbaan. Verder is er een gezamenlijke werkplaats. ,,We staan hier niet te springen om gelikte designbureau’s, maar verwelkomen graag gelijkgestemden die elkaar aanvullen. Dat het een soort social design hoek wordt, waar we in teamverband maatschappelijke thema’s aanvliegen.”

Afgelopen maanden was er door corona veel tijd om aan de loods te werken. Bouke ging tussendoor graag even op pad, want wat de coronacrisis met de buitenruimte doet, vindt hij enorm interessant. ,,Je zag dat mensen allemaal zelf maatregelen gingen nemen om aan de voorwaarden van de anderhalvemetersamenleving te voldoen. Winkeliers die – om open te mogen blijven - tape op de grond plakken en met strepen aangeven hoe je je in een rij moet gedragen. Als Boyscout Designer werk je ook vaak vanuit een bottleneck gedachte, een probleem waar je dan een oplossing voor gaat bedenken. Enerzijds zag ik wel wat klussen wegvallen door corona, maar je haalt er ook een hoop inspiratie uit.”

Voor de loods staat een grote zenuwspiraal, een 'stads hack' als reactie op een simpel dranghek, in opdracht van Kaapstad Tilburg. Bruins heeft zijn vrije werk, maar veelal is er sprake van een opdrachtgever en soms ook bureaucratische processen om dol van te worden. ,,Dat is een drempel waar je als ontwerper weleens tegenaan loopt. Je vraagt je soms af: ben ik nou puur een mooie troef die je in kan zetten voor commercieel belang of vindt de opdrachtgever het maatschappelijke doel ook echt belangrijk? Streven ze naar dezelfde idealen en willen ze erop voortborduren? Als het aanbod groot is, kun je daarin zelf natuurlijk meer een schifting maken.” Het eeuwige dilemma van de zelfstandige: een balans vinden tussen het commerciële en vrije werk. Sinds medio 2020 heeft Bruins de krachten gebundeld met mede-ontwerpers Fier van den Berge en Pim Bens. Samen vormen ze het bedrijf De Reuringdienst. ,,We zijn momenteel professioneler bezig, maar de focus blijft de publieke ruimte. We vullen elkaar aan en denken samen een stuk meer te kunnen bereiken. Je merkt dat het gedachtegoed van de Boyscout Designer in ons alle drie zit.”

Het volledige interview met Bouke Bruins is te lezen in de derde uitgave van BLANK SPACE MAGAZINE. Meer lezen? Volg BLANK SPACE MAGAZINE hier.

Tekst: Thomas Dal / Fotografie: Maarten Coolen