SUNSEEKER: straatverlichting opnieuw uitgevonden

De slinger van lichtmodules dient als esthetische bewegwijzering overdag, gids in de nacht, en de verbindende route tussen het station en Strijp. Hiermee brengen de ontwerpers design en technologie samen in de natuur en geven ze de zon de rol van oplader. Zo heeft SUNSEEKER een enorme potentie voor Smart Cities bij het slimmer, duurzamer en leefbaarder maken van steden over de hele wereld.
 
Niet veel ontwerpers experimenteren op zo’n vooruitstrevende en eigenzinnige manier binnen de wereld van verlichting als VANTOT dat doet. Van led tot zonnecel, Esther Jongsma en Sam van Gurp hebben zich binnen hun studio VANTOT ontwikkeld tot lichtspecialisten. We kennen de ontwerpers van hun innovatieve verlichting voor interieurs, waarin ze laten zien dat hedendaagse led-technieken niet hoeven te worden weggemoffeld in stekkerdozen of dikke geïsoleerde kabels, maar poëtisch zijn en voor verwondering zorgen. Inmiddels zetten de ontwerpers met hun veelomvattender projecten nieuwe stappen in de openbare ruimte met de innovatieve en intelligente straatverlichting getiteld SUNSEEKER. Hiermee spelen de ontwerpers in op een vraag die nog niet bestaat. “De wereld van straatverlichting is nog vrij conservatief. Daar zetten wij met SUNSEEKER een duurzaam, hedendaags, en interactief ontwerp tegenover dat een interessant spanningsveld oplevert: is het kunst? Is het straatverlichting? Of is het iets minder definieerbaars ertussenin?”, aldus de ontwerpers.

Menselijke verlichting

De slinger van parapluvormige lampionnen is hun antwoord op de statische straatverlichting die we kennen. Met de ingreep en toevoeging in de openbare ruimte ervaren mensen letterlijk een alternatief: de lichtlijn is dynamisch en interactief; de modules bewegen mee met de zon en reageren op passerende mensen. Dat zorgt voor verwondering, verbeelding en de mogelijkheid je ermee te identificeren, maar ook voor een andere manier van denken over duurzaamheid. “Wij zijn wij in staat om poëzie en menselijkheid aan iets technisch en haast ongrijpbaars mee te geven; voor ons is technologie namelijk altijd slim en logisch geïntegreerd in het esthetische design”, zeggen de ontwerpers. “Dat is voor ons de kracht van goed ontwerp.”
 
De 500 meter lange lichtlijn die boven het Victoriapark van Eindhoven komt te hangen als een lampionnenslinger van lichtmodules, draagt bij aan de sfeer, beleving en leefbaarheid van de openbare ruimte. Tegelijkertijd maken de ontwerpers zonnecellen-energie tastbaar, geven ze de zon de rol van oplader en komen ze zo tegemoet aan de ambitie van de gemeente om met het Victoriapark - dat in 2023 klaar moet zijn - een energieneutraal park te creëren dat de omliggende woningen van energie moet voorzien.

Koorddansende zonnebloemen overdag

En dat niet alleen, SUNSEEKER zorgt voor dynamiek overdag. De afzonderlijke armaturen aan de lichtlijn gedragen zich net als mensen die op zoek gaan naar de meest zonnige plek. De slimme modules zijn uitgerust met een lichtsensor en kunnen als koorddansers over de lichtlijn met de zonnestand mee bewegen, op zoek naar de zonnigste plek. Zo hangen ze dus nooit onnodig in de schaduw van de bomen, de wolken of omringende gebouwen. Tegelijkertijd beweegt de SUNSEEKER als een zonnebloem om zijn as, altijd op zoek naar de optimale positie ten opzichte van de zon. En dat levert zoveel mogelijk energie op, ook om de nacht te kunnen verlichten.

Gids in de nacht

Mensen voelen zich veiliger ‘s avonds in het donker in het park of op straat wanneer de sympathieke lichtslinger als gids in de nacht fungeert, als bewegwijzering dient en een visuele verbindende route vormt van a naar b, zoals van het centrum van Eindhoven naar Strijp. Ook ’s nachts kan SUNSEEKER meebewegen en interacteren met de wandelende mensen in het park door van lichtintensiteit en kleur te veranderen. De onderkant van de ring van de verlichtingsmodule licht op als een halo wanneer je in het park loopt. Omringende bewoners hebben vanaf hun balkons of door het raam een exclusief uitzicht op een subtiel lichtspel. Zo valt er altijd wat te beleven, dag èn nacht.

Potentie van samenwerken

VANTOT heeft de afgelopen jaren samen met een team van experts hard gewerkt aan het ontwikkelen van de SUNSEEKER. Van ontwerp tot realisatie. Sam en Esther bewezen dat de rol van projectleider en bruggenbouwer tussen alle deelnemende partijen, hen past als een handschoen. Ze weten immers twee verschillende werelden bijeen te brengen: de gemeente Eindhoven en de provincie Brabant, regionale specialisten als bouwers, projectontwikkelaars, engineers, zonnecellenleveranciers en onderzoekcentra en de creatieve wereld. “Learning by doing betaalt zich uit”, zeggen Sam en Esther. “De samenwerking stelt ons in staat om nog betere en slimmere ontwerpen te maken die ervoor zorgen dat dynamische straatverlichting, een product dat vanuit Eindhoven is ontstaan, straks breder toegepast kan worden in Noord-Brabant, in Nederland en de rest van de wereld.”

3D-wereld

Op zoek naar een nieuwe manier om de grote schaal van het ontwerp te testen en de maat en de details van het ontwerp te bepalen, bedacht en ontwikkelde VANTOT samen met de digitale expert Roel Deden iets bijzonders. Door middel van VR-technologie hebben de ontwerpers nu een belangrijke nieuwe digitale ontwerptool in handen waarmee ze een wereld kunnen simuleren en real time kunnen bijstellen. Zo valt een eigen 3D-wereld te creëren, de hypothetische omgeving van een park waarin de SUNSEEKER hangt en kun je in een vroeg stadium van het ontwerpproces het ontwerp tot leven brengen en tastbaar maken. “We kunnen potentiële samenwerkende partijen in een paar minuten een heel etmaal laten ervaren, zodat ze kunnen visualiseren hoe de verlichting zowel overdag als ’s nachts reageert, hoe de SUNSEEKER er in werkelijkheid uit kan gaan zien en wat de potentie ervan is”, vertellen de ontwerpers. De SUNSEEKER 3D-wereld is net zo dynamisch als de SUNSEEKER zelf en kan met nieuwe ideeën, prototypes en locaties worden gevoed waardoor die virtuele wereld steeds een beetje groter en rijker wordt.