DDW Trend: Het design van de toekomst? Microdesign!

Ook nieuw is ‘deviant design’, een term die is gemunt door Tom Loois. Met zijn Adviesbureau voor Afwijkend Gedrag, onderdeel van The Self Academy in MU, prikkelt hij om de conventionele gedragscode in de openbare ruimte te heroverwegen. Want afwijkend gedrag klinkt als iets ongewensts, iets wat we moeten voorkomen. Maar is het dat wel? Met zijn deviant design wil Loois meer ruimte creëren voor kwetsbaarheid, verwondering en intimiteit. 

En dan was en er ook nog het ‘hack design’ van Envisions. Dit collectief van twintig creatieven uit de meest uiteenlopende disciplines – van fotografen en grafisch ontwerpers tot ambachtelijke betonwerkers en 3D-printers – nam in sessies van twee dagen telkens een ander alledaags gebruiksvoorwerpen onder handen. Zo werd de wasmachine ‘gehackt’ met vragen als: waarom moet dit altijd een witte doos zijn? En waarom kan het geen pronkstuk zijn in het midden van de kamer?

Deze sub-disciplines tonen de veerkracht en een ongekend flexibel reactievermogen van design. Inspelend op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en veranderende inzichten in wat design allemaal voor elkaar krijgen, worden de grenzen ervan voortdurend opgerekt. Uiteraard met veel creativiteit, maatschappelijke betrokkenheid en onbevangenheid.

Nog onbenoemd maar onmiskenbaar present deze Dutch Design Week (DDW) is microdesign.

Zou het door ‘het virus’ komen? Maar de afgelopen weken waren ze overal. Microben! Zo doken de allerkleinste levende wezentjes op als huisdier in het afstudeerwerk Microbe Mate van Huai Yuan Wang aan Design Academy Eindhoven. Weliswaar nog fictief maar het intrigerende project schets een heel goed voorstelbaar scenario van een bedrijf dat microbe-huisdierenservice levert en de gebruikerservaring laat zien. Net zo makkelijk zijn microben de grondstof voor de eco-sieraden van Project Habitate. In kunstig vormgegeven sieraden dragen wij straks organisch microleven op onze huid als levensbron voor bedreigde ecosystemen.

Ook zagen we microben in de rol van schoonmaker in de Ponds van Ermi van Oers wat bestaat reactoren vol microbisch waterleven in bijvoorbeeld meren en rivieren. Dit drijvende netwerk – het eerste in zijn soort – genereert energie en zuivert tegelijkertijd het water. Tijdens de afbraak van organisch materiaal geven deze microben namelijk energie af. Deze wordt ingezet om de gezondheid van het water te visualiseren met lampen die van kleur kunnen veranderen. De kleur geeft aan hoe goed of slecht het met het water gaat; het water krijgt een stem feitelijk. Deep design meets microdesign ­­­– welkom in de toekomst.

Microben en bacteriën worden meestal gezien als ziekteverwekkers maar de meeste zijn neutraal of juist gunstig voor ons. Dat onzichtbare kleine levensvormen niet per schadelijk zijn benadrukt het afstudeerproject aan Design Academy van Marek Glogowski. Met zijn Plurality Now neemt hij een voorschot op het gemetaboliseerde restaurant, van de toekomst waar al het voedsel wordt verkregen door bacteriële processen. Niet alleen gezoen voor de mens maar ook dieren want de intensieve landbouw kan hiermee worden afgeschaald.

Wie weten bouwen wij ooit complete gebouwen en zelfs steden van levende organismen. Dat is althans de belofte van het nieuwe materiaal Kombutex™ dat Studio Samira ontwikkeld in samenwerking met Hybrid Forms Lab van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Dit leerachtige materiaal is een cultuur van bacteriën en gist en wordt in laboratoria gekweekt. Maar wie weet ‘groeit’ het straks op locatie tot muren en vloeren in gebouwen. Het materiaal is niet alleen 100 procent circulair en natuurlijk maar heeft ook bijzondere eigenschappen als luchtzuiverend. Daarom werd dit Kombutex™ niet in de Embassy of Circularity maar de Embassy of Health gepresenteerd.

Microdesign is klein – letterlijk en figuurlijk. Het is immers niet alleen een nieuw en nog grotendeels onontgonnen terrein. Het betreft ook de allerkleinste organismen. Waarmee design de invloed van zicht uitstrekt tot hele ecosfeer – van bacteriën en watermicroben tot de zee zelf en zelfs toekomstig leven op Mars. Onthoud die naam daarom. Microdesign.

Geschreven door Jeroen Junte, editor-in-chief DesignDigger.