Doet iedereen mee?

We willen een inclusieve samenleving zijn. Er zijn al flinke stappen gemaakt, maar er is nog steeds ruimte voor verbetering. Dit laatste zien we ook terug in inclusief ontwerp. Aan de ene kant laat inclusief ontwerp zien waar er nog een kloof gedicht kan worden. Aan de andere kant is het ook de verantwoordelijkheid van ontwerpers om rekening te houden met alle doelgroepen. Tijdens Dutch Design Week (DDW) presenteerden ontwerpers hun oplossingen voor meer inclusie.

Nederland telt zo’n twee miljoen mensen met een zichtbare of onzichtbare beperking. Zij ervaren geregeld op verschillende vlakken obstakels, zo ook bij het fysiek of online winkelen. Op dit gebied valt er nog veel te winnen. In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), binnen het What if Lab: Onbeperkt Meedoen, ontwikkelden vijf ontwerpstudio’s praktische toepassingen voor een verbeterde winkelervaring. Dit deden zij samen met gebruikers en partners uit de retail. Twee ontwerpen worden verder uitgewerkt: het Drempelloosspel en Mensenkenners. Bij beiden gaat het om bewustwording van de obstakels en het gebrek aan begrip dat mensen met een beperking tegenkomen.

Bewustwording

Het Drempelloosspel van Wouter Corvers laat winkeliers en medewerkers om een prettige manier de toegankelijkheid van hun zaak testen. Met de aangeleverde tools kunnen de winkeliers zich beter verplaatsen in klanten met een beperking. Mensenkenners trekt de gewenste bewustwording nog breder. Hun Instagram course geeft een hele diverse groep mensen een platform om hun verhaal te vertellen zodat er meer begrip voor elkaar wordt gekweekt. Zoals ze het zelf verwoorden: “Een echte mensenkenner weet hoe je met álle soorten en maten mensen om kunt gaan.” De course is een les in empathie, voor iedereen, aldus de bedenkers.

Ook digitaal kunnen mensen met een beperking niet altijd meedoen. En de toekomst van de digitale wereld wordt steeds exclusiever met zwevende AR-interfaces en gebarengestuurde apparaten, met ´digitale uitsluiting´ tot gevolg. Met dit feit in gedachten, ontwikkelden Valentin Weilun Gong, Xiaohui Wang, Lan Xiao, een interdisciplinair team van Royal College of Art (Londen) studenten Dots. Dots stelt mensen met een handicap in staat om volledige controle te hebben over Mixed Reality en Internet of Things door hun eigen interacties te ontwerpen.

Gezamenlijk verantwoordelijk voor zorg

Ook binnen de Embassy of Health is inclusiviteit een belangrijk thema. Zorg is van ons allemaal. In de toekomst vindt alleen de complexe medische zorg nog in het ziekenhuis plaats. Met de verschuiving naar wijkniveau krijgt onze directe leefomgeving steeds meer invloed op onze gezondheid. Dat maakt ons gezamenlijk verantwoordelijk, voor onszelf én voor onze buurtgenoten. Hoe kunnen wij lokaal de meest kwetsbare groepen bij de samenleving betrekken en hen tegelijkertijd beschermen? Ook hier is geldt weer: hoe zorgen we dat iedereen meedoet en niemand zich uitgesloten voelt? In het Embassy of Health-journaal wordt ingegaan op deze vragen. Simon Broersma, hoofdredacteur en uitgever Skipr, gaat in gesprek gaat met Jetske van Oosten, curator van de online expositie Chronic Health – Happily ever after?, en Gijsbert van Herk, bestuursvoorzitter Stichting Humanitas. De sprekers nemen je mee naar aantal bijzondere projecten uit de expositie.

In welk team zit jij?

Sport en bewegen hebben een positief effect op vrijwel iedereen. Toch staan er nog genoeg mensen letterlijk aan de zijlijn omdat zij niet mee kunnen doen. Multiform van Gabriel Fontana laat sporters met een nieuwe blik kijken naar diversiteit en inclusie. Want sport vergroot vaak tegenstellingen, leidt tot conflict en differentiatie, maar kan het ook verbroederen, zorgen voor sociale cohesie en integratie bevorderen. Multiform is een onconventioneel potje handbal waarbij de outfit van de spelers verandert van kleur tijdens het spel, waardoor de spelers in andere teams terecht komen. Hoe vaker er gefloten wordt, hoe diverser de mix van spelers wordt. Weet jij nog aan welke kant je staat en wie je bondgenoten zijn? Wie hoort bij jouw team?

Stereotypering

Een heel andere tak van sport vindt plaats op het circuit. Met Speed Queen legt Nazli Inci patronen in de samenleving bloot en bekritiseert ze en trekt een parallel met de autosport. Door religieuze kleding te beschouwen als een uitrusting wordt er een vergelijking gemaakt tussen een professionele autocoureur en de moslima achter stuur. Moslims zijn steeds vaker het onderwerp van stereotypering, stigmatisering, racisme en discriminatie door burgers én door politici, media, veiligheidsfunctionarissen en andere groepen. Een hijab of een niqab zouden een gevaar zijn in het verkeer. De vrouwen zouden niet goed kunnen horen en zien. Maar hoe doet een autocoureur dat dan, met al zijn gezichtsbedekking?

Bewustzijn creëren met design

Niet alleen moslima’s kunnen positieve aandacht gebruiken. Overal ter wereld hebben vrouwen ongelijke kansen. Dit geldt ook voor de moederzorg voor zwarte vrouwen in de Verenigde Staten. Met Birth Reborn strijdt Victoria Ayo voor eerlijke moederzorg voor zwarte vrouwen. Het moedersterftecijfer in de VS stijgt enorm. Ayo's proefschrift, Birth Reborn: Using Design to Address Barriers to Equitable Maternal Care for Black Women, heeft tot doel stem en macht terug te geven aan zwarte vrouwen en moeders. Dit project onderzoekt hoe design meer bewustzijn kan creëren, de integratie van voorouderlijke kennis kan vergemakkelijken, de gemeenschap kan versterken en kan helpen bij het wegnemen van barrières voor een rechtvaardige geboorte. Nieuwe realiteiten voor collectieve zorg, waardoor het welzijn van moeders uit het isolement komt en in solidariteit ontstaat.

Participatie en sociale integratie

Eerder gingen we al in op inclusie van mensen met een beperking. Dat een beperking geen belemmering hoeft te zijn, laat de blinde ontwerper Simon Dogger zien. Voor zijn ontwerp Emotion-whisperer is zijn beperking juist de inspiratiebron en van toegevoegde waarde voor het ontwerp. Hij ervaart dagelijks dat emoties en lichaamstaal een belangrijke rol spelen in een gesprek. Een opgetrokken wenkbrauw, een spottende glimlach of een uitdagende blik; emoties en lichaamstaal spelen een belangrijke rol in een gesprek. Maar hoe ervaar je lichaamstaal van een ander als je blind bent? De Emotion-whisperer is een subtiel product dat gezichtsuitdrukkingen vertaalt in een trilling. Simon Dogger werd gekozen tot DDA Young Designer. Zijn ontwerp draagt bij aan goede communicatie en dat bevordert participatie en sociale integratie. En dat is wat we uiteindelijk willen. Het zijn deze noodzakelijke elementen die de inclusieve samenleving dichter bij brengen.