De fabriek als snoepwinkel
Het begint voor de ontwerpers allemaal bij het onderzoeken van productieprocessen. Stefanie: “We duiken in de productiestraat van een fabriek of het hart van een bedrijf. Die plek waar de dingen worden gemaakt. Dat vormt ons startpunt en onze inspiratiebron – alles wat we zien en tegenkomen nemen we in ons op. En vervolgens kijken we waar we vernieuwing kunnen aanbrengen.” Renee vertelt vol enthousiasme hoe dat gaat: “Als wij door een fabriek lopen, is het gewoon prachtig om te zien wat er allemaal gebeurt. Wij kijken op een hele andere manier naar de producten en machines. Wij maken daar onze eigen kaders en dat voelt dan als een snoepwinkel. Er gebeurt heel veel op dat moment, want er zijn zoveel mogelijkheden!”
Het proces bepaalt het product
Materiaal en proces zijn het uitgangspunt. Dat maakt dat de twee niet altijd weten waar ze eindigen in hun project. Renee legt uit hoe dat zit: “Wij ontwerpen andersom. We starten dus niet vanuit het idee dat we een bepaald product gaan maken. Neem nou keramiek. Wij kijken wat daarvan de eigenschappen en de processen zijn. En daar doen wij ingrepen in, denk aan het eerder stoppen van met verven of niet dekkend te poedercoaten, waardoor kleuren anders worden dan ‘normaal’. Door die ingrepen en de antwoorden die we daaruit krijgen, ontstaat een ontwerp. Dus het proces dicteert ons wat het product moet worden. En als dat een functioneel product is, bijvoorbeeld een vaas, prima! Maar het kan ook bij onderzoek blijven omdat dit beter past. Dan is het onderzoek het eindproduct.”
Nieuwe functie voor bestaande grondstoffen
Duurzaam gebruik van middelen is voor Studio RENS iets dat met de jaren in hun werkwijze is geslopen, door te kijken wat er aan afgekeurd materiaal bij fabrikanten in de opslag ligt. Stefanie: “Wij zijn altijd op zoek naar een drager voor ons experiment of onderzoek. Daarbij zijn we van mening dat het niet aan ons is om iedere keer een nieuw materiaal te ontwikkelen, maar dat we ons veel meer moeten richten op wat er al is. Zowel in het materiaal maar ook in de kennis die erachter schuilgaat. Waarom zouden wij het wiel opnieuw uitvinden? Liever bekijken we hoe we een nieuw leven kunnen geven aan de dingen die er al zijn. We zoeken zo een nieuwe functie voor bestaande grondstoffen.” Renee: “Daardoor zijn we niet steeds bezig met nieuwe dingen te produceren. We gebruiken wat er is en daarmee ontwerpen we. Het is ook zo zonde. Want de kwaliteit, van materialen zoals tapijt, is vaak prachtig maar dan is de kleur niet meer van deze tijd. En dan keurt een fabrikant het af.”
De vrijheid verder te kijken
De ontwerpers zien als buitenstaanders in een fabriek dingen die anderen zelf niet meer zien. Ze laten zich leiden door toevalligheden, door datgene wat er op die plek is op dat moment. Renee weet waar hun kracht ligt: “Wij proberen verder te kijken en dingen anders dan anderen te doen. Waar mensen zeggen, dit kan niet of deze dingen matchen niet, proberen wij het juist. Soms is te veel technische kennis van een bepaald productieproces of materiaal misschien juist hinderlijk. Wij willen niet te veel weten, want dat weerhoudt ons van ons eigen onderzoek. Wij willen daarin de grenzen opzoeken en kijken hoe dingen die op voorhand totaal niet logisch zijn, juist wél combineren.”
Afscheid nemen van oude patronen
Er valt nog genoeg te ontdekken en onderzoeken, aldus Stefanie. “We zijn met Studio RENS al even bezig en dan kom je erachter hoeveel bedrijven uit de industrie te maken hebben met afval en overschotten. Er is gewoon heel veel restmateriaal over en er wordt nog steeds veel weggegooid. Daar ligt voor ons nog een mooie uitdaging. Ook om bedrijven uit hun vastgeroeste patroon te halen en nieuwe inzichten te genereren. En dat kan op allerlei vlakken en met allerlei materialen. Maar als ik mag kiezen? Dan ben ik wel heel nieuwsgierig naar samenwerken met de verfindustrie. Om te kijken of hoe we kunnen omgaan met verkleuring en verduurzaming van autolakken. Daar zijn we heel benieuwd naar.”
MINI Voices zijn gesprekken met ontwerpers die hun gedachten uitspreken over duurzaamheid en vertellen hoe zij ermee omgaan in hun ontwerpen en processen.
