Fyto-extractie is een regeneratieve strategie waarbij planten zware metalen uit vervuilde grond opnemen. De as van deze plantenresten wordt samen met de aarde van De Ceuvel gebruikt als glazuur op keramische tools die deel uitmaken van de cyclus van planten, oogsten en het adopteren van zaailingen.
Fyto-extractie op De Ceuvel
Fyto-extractie is een regeneratieve techniek waarbij planten zware metalen zoals lood, zink en cadmium uit vervuilde grond opnemen. Op De Ceuvel, een circulaire broedplaats in Amsterdam, past Anke Wijnja deze methode al jaren toe om de bodem te herstellen. De planten die deze metalen opnemen, worden geoogst, geanalyseerd en gearchiveerd. Ontwerper Marte Mei heeft, met als doel een eervolle toepassing te vinden voor deze plantenresten, een reeks keramische glazuren ontwikkeld van de as van deze planten, waarbij de zware metalen juist zorgen voor de kleuring van het glazuur. Ze heeft voorwerpen gemaakt die een rol spelen in de regeneratieve cyclus van het herstelproces. Dit project is te zien als onderdeel van de tentoonstelling (W)aardewerk van Crafts Council Nederland, waarbij keramiek, ambacht en verduurzaming in de sector centraal staat.
Keramische Tools en Zaailingen
In dit project worden twee soorten objecten gepresenteerd: een reeks keramische tools en zaailingen van fyto-extractie planten die bezoekers kunnen adopteren. De tools, zoals harkjes en inzaaiers, zijn ontworpen om de natuur op De Ceuvel te ondersteunen en dragen bij aan zowel het fysieke beheer van de tuin als aan het versterken van de band tussen mens en natuur. Deze tools worden geactiveerd tijdens een workshop op De Ceuvel, waar deelnemers meer leren over het regeneratieve proces en actief bijdragen aan het onderhoud van de tuin. De workshop biedt niet alleen praktische kennis, maar faciliteert ook een diepere connectie tussen de deelnemers en de meer-dan-menselijke bewoners van De Ceuvel. Bezoekers van de tentoonstelling kunnen een zaailing adopteren in een keramische beker, geglazuurd met as van planten en aarde van De Ceuvel. Om de beker te kunnen gebruiken moet de zaailing eerst geplant worden. Hierdoor draagt de bezoeker niet alleen actief bij aan een regeneratief proces in een nieuwe omgeving, maar geeft ze tegelijkertijd de planten van De Ceuvel een kans om voort te leven - ook als de tijdelijke broedplaats op de schop gaat.
De Rol van Ontwerp in Regeneratie
Dit project roept grotere vragen op over de rol van ambacht en de mens in regeneratieve processen. Hoe kan ontwerp bijdragen aan het herstel van ecologische disbalansen? Ontwerper Marte Mei , werkt volgens de door haar geformuleerde methodiek ‘Land-Allyship’. Dit betekent dat ze in haar ontwerppraktijk streeft naar een bondgenootschap met de natuur. In haar werk onderzoekt ze locatiespecifiek ecologische uitdagingen en zoekt ze naar manieren waarop ontwerp kan bijdragen aan het herstel van deze disbalansen. De tools die zij ontwerpt, zijn niet alleen functioneel; ze hebben ook tot doel om mensen opnieuw deel te laten voelen van de natuurlijke wereld. In dit project, dat wordt gepresenteerd als onderdeel van de tentoonstelling (W)aardewerk, reflecteert Marte op de vraag hoe de materialen die voortkomen uit regeneratieve processen leidend kunnen zijn in het maken van de voorwerpen waarmee we leven.
